[et_pb_section bb_built=”1″ admin_label=”section” _builder_version=”3.0.47″][et_pb_row admin_label=”row” _builder_version=”3.0.47″ background_size=”initial” background_position=”top_left” background_repeat=”repeat”][et_pb_column type=”4_4″][et_pb_text _builder_version=”3.12.2″ custom_margin=”-10px|||”]

Afbeelding: La Casa del Fascio, Giuseppe Terragni, 1932-1936

[/et_pb_text][et_pb_text _builder_version=”3.12.2″]

Een architectuurexcursie naar Italië heeft steevast het Casa del Fascio in Como, dat in 1932 door Giuseppe Terragni voor Mussolini gebouwd is, op het programma. Het is een prachtig stukje architectuur uit de stroming van het Il Movimento Italiano per L’architecturra Razionale of te wel het Italiaans Rationalisme. Terragni was een van de leden van het in 1926 opgerichte Gruppo 7, samen met Sabastian Larco, Guido Frette, Carlo Enrico Rava, Adalberta Libera, Luigi Figini en Gino Pollini. Gruppo 7 werkte vanuit het gedachtegoed dat architectuur ontstaat door rationeel determinisme wat zoveel inhoud dat de vorm als het ware ontstaat door het volgen van het programma. Deze architectuurstroming was sterk geïnspireerd door de Modern Movement met dien verstande dat de architecten de breuk met het verleden niet wilden accepteren. In hun manifest uit 1926 stellen ze dat er geen onverenigbaarheid is tussen verleden en heden en dat ze daarom weigeren om met de traditie te breken. Hun architectuur is daarom herkenbaar als een moderne plattegrond in een abstracte vorm van classicisme, uitgevoerd in beton en afgewerkt met lokaal gewonnen materialen als kalksteen, Travertin en marmers.
Het is deze architectuur die vaak als de representant van het Italiaanse fascisme wordt gezien en dat heeft een reden. Echter had het fascisme in Italië standgehouden dan zou dit niet de enige stroming zijn geweest die aanspraak op de titel zou hebben gemaakt.

[/et_pb_text][et_pb_image src=”https://www.fleurgroenendijkfoundation.nl/wp-content/uploads/2018/07/Annibale-Vitellozzi-Pier-Luigi-Nervi-Palazzetto-dello-Sport-Rome-1954-1957.jpg” title_text=”Annibale Vitellozzi, Pier Luigi Nervi, Palazzetto dello Sport, Rome, 1954-1957″ _builder_version=”3.12.2″]

 

[/et_pb_image][et_pb_text _builder_version=”3.12.2″ custom_margin=”-10px|||”]

Annibale Vitellozzi, Pier Luigi Nervi, Palazzetto dello Sport, Rome, 1954-1957

[/et_pb_text][et_pb_text _builder_version=”3.12.2″]

Mussolini kreeg in 1919 de macht in een Italië dat had te kampen met een economische malaise en schaarste en een door WO I ontwrichte samenleving waarin de bevolking ontevreden en zeer verdeeld was. Verschillende radicale en conservatieve stromingen bevochten elkaar, hetgeen zich ook in de architectuur manifesteerde. Aanvankelijk gebruikte Mussolini alleen het Classisme als voorbeeld-architectuur. De herinnering aan de roemruchte klassieke Romeinse geschiedenis moest een collectieve trots oproepen maar dat bleek vooral de conservatieven aan te spreken. De architectuur van de Futuristen, zoals Pier Luigi Nervi, die experimenteerden met nieuwe materialen als gewapend beton. Dit leverde een even krachtig maar meer gedurfde architectuur op maar zij vonden dat deze ging ook veel radicalen te ver omdat de menselijke maat te boven ging.

The Modern Movement of de Internationale Stijl was in het begin van de twintigste eeuw de meest in opkomst zijnde architectuurstroming wereldwijd. Met de erfenis uit de 19e eeuw waarin de maatschappelijke orde geheel gewijzigd was als gevolg van de industriële revolutie, was de sociaal politieke agenda van de modernisten sterk beïnvloed door socialistische en communistische ideeën. De stroming brak met het verleden en richtte zich sterk op de toekomst, op het gebruik van nieuwe materialen en industriële productie, waarbij staal en beton de voorkeur hadden.

In feite representeerde deze architectuurstromingen samen precies de diversiteit van het vooroorlogse sociaalpolitieke spectrum in Italië. Het was Mussolini die in het begin van zijn macht zegt geen politieke kleur te willen aannemen maar een premier voor alle Italianen te willen zijn. In dit kader is het niet vreemd dat de veilige architectuur van de Italiaanse Rationalisten wordt gekozen voor het Casa del Fascio.

[/et_pb_text][et_pb_image src=”https://www.fleurgroenendijkfoundation.nl/wp-content/uploads/2018/07/Palazzo-della-Civilta-Italiana-Fendi.png” title_text=”Fendi’s opening of the New Headquarters in 2015″ _builder_version=”3.12.2″]

 

[/et_pb_image][et_pb_text _builder_version=”3.12.2″ custom_margin=”-10px|||”]

Fendi’s opening of the New Headquarters in 2015

[/et_pb_text][et_pb_image src=”https://www.fleurgroenendijkfoundation.nl/wp-content/uploads/2018/07/Palazzo-della-Civilta-Italiana-1937-1940.jpg” _builder_version=”3.12.2″]

 

[/et_pb_image][et_pb_text _builder_version=”3.12.2″ custom_margin=”-10px|||”]

Palazzo della Civilta Italiana, 1937-1940 – Fendi’s New Headquarters “In 2015, Fendi moved its global office to one of Rome’s most iconic structures – the Palazzo della Civiltà Italiana. The symmetrical arches and travertine marble are an exceptional example of 20th century Roman architecture.  Fendi’s presence in such a historic structure reflects the commitment to honouring the Maison’s heritage while forging ahead into the future.” (Fendi, 2017)

[/et_pb_text][et_pb_text _builder_version=”3.12.2″]

Het meest indrukwekkende project van Mussolini is echter het Esposizione Universale Roma (EUR), dat bedoeld was om de Wereld Expo van 1942 te huisvesten. Met de opening zou het twintig jarige jubileum van het fascisme gevierd worden. Voor het ontwerp en de bouw van de EUR had Mussolini de beschikking over een lange lijst prominente Italiaanse architecten uit alle verschillende stromingen. Het project werd geleid door Marcello Piacentini en gepresenteerd in 1938. Het stedenbouwkundig plan dat net buiten Rome ligt, was geïnspireerd op de stadplanning uit de Romeinse Oudheid, met sterke orthogonale assen en zichtlijnen en indrukwekkende statige gebouwen. De architectuur was van zowel het Italiaans Rationalisme en Classisme als het Modernisme en het Futurisme. De bouw startte in 1939 maar moest in 1942 worden onderbroken vanwege WOII, vlak voordat het af was. Tijdens de oorlog heeft het project grote schade opgelopen.

Na de oorlog nam de stad Rome het besluit om de EUR niet te slopen en daarmee de fascistische geschiedenis uit te vlakken maar om het als zakendistrict af te bouwen en met nieuwe gebouwen en parken aan te vullen. Het was precies klaar voor de olympische spelen van 1960 die in Rome gehouden zouden worden. Nu anno 2018, is de EUR een 40 ha groot district met een stalen kaart van vroeg twintigste -eeuwse architectuur met de prachtigste gebouwen, waarin nu kantoren, musea en winkels gehuisvest zijn. Favoriet zijn het Palazzo dei Ricevimenti e dei Congressi, van Adalberto Libera (1938-1954). Het Palazzo dello Sport van Nervi en Piancentini (1938-1960) en tenslotte moet het Palazzo della Civilta Italiana van de architecten Giovanni Guerrini, Ernesto Lapadula en Mario Romano genoemd worden (1938-1943). Na een grote restauratie is hierin sinds 2015 het hoofdkwartier van het modehuis Fendi gehuisvest, die het gebouw voor de som van 2,8 miljoen euro per jaar huurt. Op de begane grond is een expositie ter ere van het Italiaanse vakmanschap te bezoeken.

[/et_pb_text][et_pb_image src=”https://www.fleurgroenendijkfoundation.nl/wp-content/uploads/2018/07/Adalberto-Libera-Palazzo-dei-Ricevimenti-e-dei-Congressi-allE42-di-Roma-1942.jpg” title_text=”Adalberto Libera, Palazzo dei Ricevimenti e dei Congressi all’E42 di Roma, 1942″ _builder_version=”3.12.2″]

 

[/et_pb_image][et_pb_text _builder_version=”3.12.2″ custom_margin=”-10px|||”]

Adalberto Libera, Palazzo dei Ricevimenti e dei Congressi all’E42 di Roma, 1942

[/et_pb_text][et_pb_text _builder_version=”3.12.2″]

Grote architectonische projecten representeren meestal een ideaal en worden gebouwd door diegenen die zich dit kunnen veroorloven, simpelweg omdat er naast een bijzonder getalenteerde architect, er kapitaal en infrastructuur en dus enige macht voor nodig is om het bouwen mogelijk te maken. Of de idealen verwerpelijk, twijfelachtig of juist te prijzen zijn is een kwestie van distantie. Weinigen zullen zich de vraag stellen of het wel moreel gerechtvaardigd is om de piramides te behouden, het Colosseum of Versailles. Ontdaan van de schuld of de glorie blijft slechts het bewijs van vakmanschap van de architect, de kunstenaars en de bouwers. Schoonheid kent geen moraal.

Als we onszelf vragen willen blijven stellen over de idealen waarmee en de omstandigheden waaronder dit soort architectuur gemaakt is, is het behoud van de gebouwen noodzakelijk. Alleen hun indrukwekkende aanwezigheid kan ons laten zien dat het geen werk van enkelen kan zijn geweest dat dit mogelijk heeft gemaakt. Van dichtbij doet dat meer pijn dan van ver.

Dikkie Scipio
Rotterdam, eerste kwartaal 2018

[/et_pb_text][/et_pb_column][/et_pb_row][/et_pb_section]

Hanane Metalsi Kwartaalwinnaars, Nieuws
Ankie Petersen wins the 1st-quarter prize of 2018
Kwartaalwinnaars TomDavidArchitecten (2015) presenteren boomhut bij Fleur Groenendijk

[et_pb_section bb_built=”1″ admin_label=”section” _builder_version=”3.0.47″][et_pb_row admin_label=”row” _builder_version=”3.0.47″ background_size=”initial” background_position=”top_left” background_repeat=”repeat”][et_pb_column type=”4_4″][et_pb_text _builder_version=”3.12.2″ custom_margin=”-10px|||”]

Afbeelding: La Casa del Fascio, Giuseppe Terragni, 1932-1936

[/et_pb_text][et_pb_text _builder_version=”3.12.2″]

An architectural excursion to Italy invariably includes a visit to Casa del Fascio in Como, built for Mussolini in 1932 by Giuseppe Terragni. It is a beautiful piece of architecture representative of Il Movimento Italiano per l’Architettura Razionale, or in other words: Italian Rationalism. Terragni was a member of Gruppo 7, founded in 1926, along with Sebastiano Larco, Guido Frette, Carlo Enrico Rava, Adalberto Libera, Luigi Figini en Gino Pollini. Gruppo 7 believed that proper architecture emerges through rational determinism, which essentially means that form will result naturally by addressing the needs of the programme. This movement was much inspired by Modernism, though the architects rejected the notion of breaking with the past. In their 1926 manifesto, they stated that the past and present are not incompatible and so they refuse to let go of tradition. Their architecture therefore has a recognizably modern layout, with an abstracted Classicism, executed in concrete and clad in traditional materials like limestone, travertine and marble.
This is the architecture that is often seen as representative of Italian Fascism, and with good reason. However, if Fascism in Italy had lasted longer, this would not have been the only architectural movement that might exemplify Fascist Architecture.

[/et_pb_text][et_pb_image src=”https://www.fleurgroenendijkfoundation.nl/wp-content/uploads/2018/07/Annibale-Vitellozzi-Pier-Luigi-Nervi-Palazzetto-dello-Sport-Rome-1954-1957.jpg” title_text=”Annibale Vitellozzi, Pier Luigi Nervi, Palazzetto dello Sport, Rome, 1954-1957″ _builder_version=”3.12.2″]

n

[/et_pb_image][et_pb_text _builder_version=”3.12.2″ custom_margin=”-10px|||”]

Annibale Vitellozzi, Pier Luigi Nervi, Palazzetto dello Sport, Rome, 1954-1957

[/et_pb_text][et_pb_text _builder_version=”3.12.2″]

Mussolini gained power in 1919, in an Italy plagued by economic depression and chronic shortages, as well as civil unrest and serious discord resulting from WWI. Various radical and conservative movements were fighting it out, which was reflected in the architecture too. Initially Mussolini used only Classical architecture. The memory of an illustrious Roman history was meant to inspire collective pride, but this really only appealed to the conservative camps. The architecture of the Futurists, such as that by Pier Luigi Nervi who experimented with new materials like reinforced concrete, resulted in equally powerful, though more daring architecture – yet this went too far for many radicals because it was considered beyond human proportions.

At the beginning of the 20th century, the Modern Movement and the International Style were the most popular architectural philosophies worldwide. Following on from the 19th century, in which social orders had completely changed due to the Industrial Revolution, the Modernist socio-political agenda was greatly influenced by socialist and communist ideas. Modernists broke with the past and focused entirely on the future, on the use of new materials and industrial production. Steel and concrete were the preferred building blocks.

In fact, these architectural movements represented precisely the diversity of the socio-political spectrum found in Italy before the war. Mussolini had said at the beginning of his rise to power that his allegiance was not to any political party, but that he would be a prime minister for all Italians. In this context it is not surprising that the ‘safe’ architecture of the Italian Rationalists was chosen as the style for his Casa del Fascio in Como.

[/et_pb_text][et_pb_image src=”https://www.fleurgroenendijkfoundation.nl/wp-content/uploads/2018/07/Palazzo-della-Civilta-Italiana-Fendi.png” title_text=”Fendi’s opening of the New Headquarters in 2015″ _builder_version=”3.12.2″]

n

[/et_pb_image][et_pb_text _builder_version=”3.12.2″ custom_margin=”-10px|||”]

Fendi’s opening of the New Headquarters in 2015

[/et_pb_text][et_pb_image src=”https://www.fleurgroenendijkfoundation.nl/wp-content/uploads/2018/07/Palazzo-della-Civilta-Italiana-1937-1940.jpg” _builder_version=”3.12.2″]

n

[/et_pb_image][et_pb_text _builder_version=”3.12.2″ custom_margin=”-10px|||”]

Palazzo della Civilta Italiana, 1937-1940 – Fendi’s New Headquarters “In 2015, Fendi moved its global office to one of Rome’s most iconic structures – the Palazzo della Civiltà Italiana. The symmetrical arches and travertine marble are an exceptional example of 20th century Roman architecture.  Fendi’s presence in such a historic structure reflects the commitment to honouring the Maison’s heritage while forging ahead into the future.” (Fendi, 2017)

[/et_pb_text][et_pb_text _builder_version=”3.12.2″]

Mussolini’s most impressive project, however, was the Esposizione Universale Roma (EUR), designed to house the 1942 World’s Fair. Its opening was also meant to celebrate 20 years of Fascism. Mussolini had a long list of prominent Italian architects from all the different architectural movements to be considered for the design. The project was managed by Marcello Piacentini and presented in 1938. Situated on the outskirts of Rome, the urban plan was inspired by plans from Roman antiquity, with strong orthogonal axes and sightlines and impressive stately buildings. Architecturally it drew from Italian Rationalism and Classicism, as well as Modernism and Futurism. Construction started in 1939 but was interrupted in 1942 when WWII erupted, just prior to its completion. The project was seriously damaged during the war.

After the war, the City of Rome decided not to demolish EUR and erase its Fascist past, but to finish the works and turn it into a business district along with new buildings and parks. It was done in time for the Olympic Games of 1960 which were to be held in Rome. Now, in 2018, EUR is a 40-hectare district of exemplary early 20th-century architecture with the most beautiful buildings housing offices, museums and shops. Favourites are the Palazzo dei Ricevimenti e dei Congressi, by Adalberto Libera (1938-1954), the Palazzo dello Sport van Nervi and Piancentini (1938-1960) and, last but not least, the Palazzo della Civilta Italiana by the architects Giovanni Guerrini, Ernesto Lapadula and Mario Romano (1938-1943). After a large-scale restoration, the headquarters of fashion label Fendi has been resident here since 2015, renting it for 2.8 million euros a year. An exhibition honouring Italian craftsmanship has been installed on the ground floor.

[/et_pb_text][et_pb_image src=”https://www.fleurgroenendijkfoundation.nl/wp-content/uploads/2018/07/Adalberto-Libera-Palazzo-dei-Ricevimenti-e-dei-Congressi-allE42-di-Roma-1942.jpg” title_text=”Adalberto Libera, Palazzo dei Ricevimenti e dei Congressi all’E42 di Roma, 1942″ _builder_version=”3.12.2″]

n

[/et_pb_image][et_pb_text _builder_version=”3.12.2″ custom_margin=”-10px|||”]

Adalberto Libera, Palazzo dei Ricevimenti e dei Congressi all’E42 di Roma, 1942

[/et_pb_text][et_pb_text _builder_version=”3.12.2″]

Great architectural projects usually represent an ideal and are built by those who can afford them, since apart from a talented architect, one needs capital and infrastructure – and hence a certain amount of power – to make it happen. Whether those ideals are reprehensible, dubious or even praiseworthy, is a question of distance. Few would question whether it is morally acceptable to preserve the Pyramids, the Colosseum or the Palace of Versailles. Stripped of its culpability or glory, what remains is the proof of craftsmanship by architects, artists and builders. Beauty does not judge.

If we want to keep probing the ideals that shaped this sort of architecture and the circumstances that brought it to fruition, then it is patently necessary to keep these buildings. Only their impressive presence can show us that they must have resulted, not from the efforts of a mere few, but of many. Obviously, this is more painful when viewed as recent than from afar.

Dikkie Scipio
Rotterdam, eerste kwartaal 2018

[/et_pb_text][/et_pb_column][/et_pb_row][/et_pb_section]

Hanane Metalsi News, Quarterly winner
Ankie Petersen wins the 1st-quarter prize of 2018
Kwartaalwinnaars TomDavidArchitecten (2015) presenteren boomhut bij Fleur Groenendijk